21 Mayıs 2021 Cuma

EĞİTİM BİR KİTLE İMHA SİLAHI

 

"Çoğumuz kendi korkularımız ya da başkalarının şartlandırmalarıyla kendimizi düşük beklentilerin olduğu bir dünyaya hapsederiz. (sf.217)"

      Kitaptan bir alıntı ile yazıma başlamak istedim. Daha doğrusu kaybolduğum satırlar arasında zihnime en fazla soru sorduran alıntılardan birisi ile başlamak istedim. Şu sıra eğitim içerikli ve dünyadaki eğitimin sorgulanması ile ilgili çok fazla kitap okuyorum. Kovid-19 hayatımızı bu kadar ele geçirmişken bizden sonraki kuşaklar ve aslında kovid sonrası dünyadaki eğitimin geleceği merak konusu. Sizce de öyle değil mi? Klasik eğitim anlayışımız aynı kalabilir mi? Aynı kalmaya zaman izin verebilir mi; sanmıyorum. Zaman; hayatın en büyük sırdaşı ve attığı her adımda hayatın değişim dinamizmini etkileyen en önemli bir bilge unsur. Fakat insanoğlunun neredeyse yüz yıldan fazla aynı soruları sormasına ve bir cevap dehlizinde kulaç atmasına rağmen yine de temel sorulara işaret etmekten kendini kurtaramamış. Eğitim nedir ve iyi bir eğitim nasıl olmalıdır?

Kitabın yazarı; John Taylor Gatto otuz senelik öğretmenlik hayatında çeşitli okullarda; belirtmeliyim ki refah düzeyi birbirinden farklı olan bölgelerde çalışmış hatta Amerika'da yılın öğretmeni ödülü almış. Eğitim camiasındaki bunca yılın ardından eğitime oldukça farklı bir açıdan; muhalif olarak yaklaşmış. Eğitime muhalif olunur mu demeyin; bu kitapta okuyucuya sunulan düşüncelerin nedenleri ve sonuçları çerçevesinde aslında matematiğin istatistik sonuçlarına da yer verilmiş. Kitabı okurken hayretler içerisinde kalacağınız satırlar bir kenara bence bu kadar da sert bir bakış açısı olmamalıydı düşüncesine kapılacaksınız. Aslında Gatto'nun hedefi okuyucuları, kitleleri düşünmeye ve sorgulamaya yöneltmek. Hayatımıza giren zorunlu eğitim ile insanların çocukluk süreçlerinin uzatılarak yetişkinliğin ertelendiğini ve bu durumun özellikle yapıldığını belirtiyor. Gerçek hayattan kahramanların hikayesi ile bu düşüncesini pekiştiriyor. Gatto'ya göre  eğitimli insan iyi bir okuldan (üniversiteden) mezun olmuş insan değil bu yeterliliklere sahip olan insan. John Kanzius örneğini veriyor. "John Kanzius, kanserli tümörlere karşı yeni bir alet icat edebilmiştir çünkü o, kanser araştırmalarında uzman olmadığı hatta bir üniversite bitirmediği için, farklı bakış açılarını bir araya getirmeyi ve konuya o şekilde bakmayı başarabilmiştir.(sf.265)"

Gerçek bir eğitimin aynı tip ve aynı düşüncede insanlar yetiştirmek yerine kendini bilen, özelliklerini tanıyan ve aslında hayatında yetkin kararlar verebilen bireyler yetiştirilmesine imkan sağlaması gerektiğini savunmakta. Derslerin belirli saati ve teneffüslerle bitti komutu verilircesine evlere dağılıp gerçek problemleri tartışmayı engelleyici durumların olmasından bahsederken ertesi güne müfredattaki ilerlemeyi sağlamak adına edinilen bilgilerin unutulmasına vurgu yapıyor. 

Gatto'nun bu düşüncesine katılıyorum. Eğitim hayatımızda edinilen bilgilerin uygulanabilirliği olmadığı sürece daha doğrusu teorik kısmında takılı kaldığımız sürece unutacağız. Hayata geçirilmeyen, dün veya yarın değil bu günde işimize yaramayan eğitim körelmeye mahkum olacaktır. Yazarın dört yaşındaki çocuğu annesinin evi bulabilir misin sorusu üzerine; bırakıp evi bulmasını beklemek gibi gerçek yaşamdan verdiği kesitler bilmiyorum ama benim için çok fazla. Benjamin Franklin'in hayatından kesitlere yer verilmesi henüz 18 yaşında dünyayı dolaştığı teknesini New York limanına demirleyen Tania Aebi gibi gerçek yaşam hikayeleri beni de bazı noktalarda hayrete düşürse de temeldeki anlamın şu şekilde olduğunu düşünüyorum;

 Eğitim bir sonuçtur; birçok alanın paylaşımında şimdiden gelecek uzanan geçmişin köprüsüdür. Eğitim; kendini tek bir konu tek sınırlamaz; sosyoloji, tarih ve medeniyet kuramı iç içedir. Hayatla konunun bağı kurulmalıdır. Hayatın her alanında dört duvara bağlı olmaksızın her anda eğitim gerçekleştirilebilir. Eğitim şimdi de faydasını göstermelidir. Ertelenen umutlar, yetenekler, mucitlikler üniversite ve sonrasına ötelenmemelidir. Sorunlara çözümler üretebilmek için düşünen, kavramlar arası bağlar kurabilen, yaşamdaki yetkinliği kavramış bir çocuk gerçek başarının adımlarını ikişer, üçer hatta beşer beşer atabilecekken neden tek tek atsın hatta adım atmakta tereddüt yaşasın?

"Fabrika usulü eğitim, yirminci yüzyılın başında bizim tarihten gelen özgürlükçü eğitim anlayışımızın yerini aldı. Amaç çok farklı yönlere doğru gitme eğiliminde olan bireyselleşmiş hayat modelinin tek tip hale getirilmesiydi. Çünkü özgürlükçü eğitim gibi bir hammaddeden yönetimle ilgili kullanışlı bir ütopya üretilemezdi, özgürlük hiçbir şekilde yönetimsel etkinliği daha da artıracak bir rol oynayamazdı.(sf.250)"

"Küçük bir yelkenliyi tek başına kullanmayı öğrenmeye çalışan kişi, rüzgara karşı belirlenmiş hedefe doğru dümdüz ilerlerken kaçınılmaz olarak sağa ve sola ciddi yalpa vuracaktır. Fakat pratik yapa yapa başlangıçtaki acemi hataları düzelecektir çünkü geribildirimler denizci adayının reaksiyon ve muhakemesine yön vererek onu eğitecektir.(sf.152)"

Bence okunması gereken ilginç belki biraz sert ancak temelde teorik bilgiye hapsolan çocuklarımızın özgün, hayatının hikayesini yazmaktan korkmayan ve bu konuda adım atan, sorunlara çözüm üretmek için ötesini değil şimdi de çabalayan bireyler olarak yaşamda var olması gerektiğini vurgulayan bir kitap. Okul öğretimi ve eğitimi kesin bir şekilde ayırmış, eğitime daha doğrusu gerçek bir eğitim nasıl olması gerektiğine dair fikirlerini savunmuş okuyucuları da bu konuda düşünmeye sevk etmiş zorunlu okul öğretiminin ise bireyleri tekdüzeleştirdiğini belirtmiş yazar. 

Şimdilik yorumlarım bu kadar. Sizlerin de yorumlarınızı beklerim...


68 yorum:

  1. Best wishes from Russia! It's an interesting book.

    YanıtlaSil
  2. Education is the seed of freedom and knowledge.
    Greetings from Spain

    YanıtlaSil
  3. Thank you for your review. I haven't read the book. It seems to be very interesting and deep.

    YanıtlaSil
  4. Sounds like an interesting book to read. There is so many kinds of war going on in the world today and one is this covid-19 war that we are all involved in.

    YanıtlaSil
  5. Decisamente una lettura impegnativa quella che stai affrontando ma ritengo che sia molto interessante e soprattutto importante.
    L'istruzione dovrebbe essere la base di ogni vita.
    Di fatto si impara qualcosa di nuovo tutti i giorni e non dovremmo mai smettere di imparare.
    Imparare ci permette di avere una mente aperta e pronta al cambiamento.

    YanıtlaSil
  6. ¡¡Hola!! Un libro muy interesante. Los libros, por sí solos, ya son cultura y ayudan a educar y a ser libres de pensamiento. Saludos.

    YanıtlaSil
  7. Great thought about education in this book. I believe formal and informal educations will support each other.

    YanıtlaSil
  8. Interesting book, thanks for sharing

    YanıtlaSil
  9. Ciekawa recenzja. Nie znam tej książki.

    YanıtlaSil
  10. Wow. This sounds so interesting. I just love the quote that you shared at the beginning. It was fascinating to hear your thoughts on education. I think you are very right and love that you said "education is an outcome." How profound!
    the creation of beauty is art.

    YanıtlaSil
  11. Hello!! I didn't know the book but it sounds interesting. Thanks for sharing.

    Blessings!!

    YanıtlaSil
  12. there are bad and good sides in any methods or system.... I think.

    by the way.... your review is great.

    YanıtlaSil
  13. I didn't know this book. Thanks for your recomendation.

    Kisses

    YanıtlaSil
  14. Acho que a Educação doméstica é a coisa mais importante para se deixar para nossos descendentes.
    Beijo,

    YanıtlaSil
  15. oooo saol yaa önemli bi kitaba benziyo, teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Etkileyici bir kitap, sayfalarında not aldım ama oldukça sert düşünceleri de var yazarın:)

      Sil
  16. A interesting book!
    xoxo

    marisasclosetblog.com

    YanıtlaSil
  17. looks like a good book

    YanıtlaSil
  18. Questo libro mi sembra davvero molto interessante...fa riflettere, grazie per avercelo fatto conoscere!

    YanıtlaSil
  19. That sounds very interesting!!  

    YanıtlaSil
  20. It seems to be a very interesting book.

    YanıtlaSil
  21. Thank you very much for the wonderful post!

    YanıtlaSil
  22. İyi eğitilmiş çocuklarla her şey yapılabilir diye bir şey okumuştum ben de. Eğiten o kişilerle dünyayı en güzel haline getirebileceği gibi berbat bir hale de getirebilir. Bu yüzden kitabın vermek istediği şeylerin doğru olduğunu düşünüyorum. Listeme ekledim okumam gerektiğini hissediyorum. Teşekkürler bu güzel yorum için :)

    YanıtlaSil
  23. Çok teşekkür ederim yorumunuz için:)

    YanıtlaSil
  24. Interesting. Young people must learn critical thinking and have an appreciation for creativity.

    YanıtlaSil
  25. Interesting to read such view points! Would be a nice read.

    YanıtlaSil
  26. Covid 19 dan sonra birçok şey gibi eğitim de değişmiş olacak ve eskisi gibi olmayacak bence.
    Tek tip benzer çocuklar yetiştirmek insan tabiatına aykırı zaten..
    Kitap güzel ve verimli bir kitaba benziyor,tanıtım için teşekkürler canım :)

    YanıtlaSil
  27. I've never heard of his work before. Thanks for the heads up!

    YanıtlaSil
  28. This book sounds like it gives the reader a lot to think about.

    YanıtlaSil
  29. That book seems great, and I also agree with Gotto!
    I will reserve it on the library!!

    akiko
    https://kimonosnack.blogspot.com

    YanıtlaSil
  30. Das klingt sehr spannend und lesenswert!

    YanıtlaSil
  31. It'a very interesting book and point of view.

    YanıtlaSil
  32. A educação, dá-nos ferramentas para pensarmos por nós mesmos, sem irmos atrás do que nos dizem para fazer, sem nos questionarmos porquê... a educação, permite-nos averiguar sobre os nossos direitos em muitas áreas, que nem adivinharíamos ter, de outra forma... permitindo-nos questionar tudo o que achamos mal, na nossa sociedade... e talvez por isso, ela não seja desejável, em países de cunho mais ditatorial.
    As pessoas que não se sabem defender, usando a sua educação, para tal, são facilmente manipuladas, de muitas formas... crenças religiosas, hábitos culturais, imposições governamentais... e as pessoas obedecem sem questionar...
    A educação ensina-nos a pensar... mas sobretudo a questionar tudo o que nos queiram impor... não devemos ser insubordinados... mas devemos saber procurar o que é melhor para nós, e fazer do mundo um lugar bem melhor para todos, e isso só a educação proporciona!
    Parece-me ser um excelente livro que abre os horizontes, sobre o tema... e educação, também é isso... é ficarmos com uma visão do mundo mais ampla... do que nos é mostrado, ou do que conseguimos ver, no momento... e pensando sempre, também que o nosso ponto de vista não é único, absoluto, nem melhor... é a dúvida, sobre tudo, que nos traz novos conhecimentos...
    Beijinhos! Feliz domingo!
    Ana

    YanıtlaSil